تخمین عیار به روش فازی اصلاح شده (مطالعه موردی: کانسار طلای دره‌اشکی اصفهان)

امروزه استفاده از علم زمین‌آمار در تخمین ذخیره معادن به دلیل استفاده از ابزار‌های قوی در شناسایی تغییرات موجود در منطقه همچون واریوگرام امری متداول است. این اصل تا زمانی استوار است که متغیر ناحیه‌ای دارای ساختار فضایی مناسبی در منطقه باشد. در غیر این صورت زمین‌آمار نیز قادر به تخمین دقیق عیار در نقاط مختلف نخواهد بود. در این‌گونه موارد که متغیر ناحیه‌ای ساختار فضایی ضعیفی از خود نشان می‌دهد (به طور مثال کانسار‌های طلای رگه‌ای)، نسبت اثرقطعه‌ای به سقف واریوگرام بالا است، تعداد داده کمی در دسترس است، روش‌های مبتنی بر منطق فازی کاربرد پیدا می‌کند. روش تخمین ذخیره فازی بر اساس الگوریتم خوشه‌یابی فازی میان‌مرکز (FCM) عمل می‌کند. از آنجا که این الگوریتم برای ایجاد مراکز خوشه اولیه از توابع تصادفی استفاده می‌کند و به دلیل طبیعت خاص داده‌های معادن طلا شامل حجم زیادی داده با عیار در حد زمینه و تعداد کمی داده آنومال، قادر به بازتولید مراکز خوشه معتبر و مطابق با واقعیت نیست. در این مطالعه با تفکیک جامعه داده‌ها، مراکز خوشه‌‌ها با اعتبار بیشتری تعیین شده و الگوریتم تخمین قادر به ارائه نتایج دقیق‌تری بوده است. در نهایت با انجام اعتبار‌سنجی، دقت سه روش مقایسه شده است به طوریکه خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) روش تخمین فازی معمولی و روش کریجینگ به‌ترتیب 0.205 و 0.162 به‌دست آمد. روش اصلاحی قادر بود این پارامتر را به مقدار 0.107 کاهش دهد. همچنین این روش قادر بوده است پارامتر‌های آماری و زمین‌آماری توزیع داده‌های واقعی را با دقت بیشتری نسبت به دو روش دیگر تشخیص دهد.